Czujniki termorezystancyjne reagują na zmianę temperatury zmianą rezystancji wbudowanego w nie rezystora.
W osłonie ochronnej czujnika, oprócz rezystora termometrycznego znajdują się odizolowane wewnętrzne przewody
łączeniowe oraz zaciski zewnętrzne do przyłączenia elektrycznych przyrządów pomiarowych.
Mogą zawierać elementy montażowe lub głowice przyłączeniowe.
Norma PN – EN 60751: 2009 podaje równania określające zależność między temperaturą a rezystancją dla rezystorów platynowych:
w zakresie -200°C do 0°C: $$Rt=R_0[1+At+Bt^2+C(t-100 °C)t^3]$$
w zakresie 0°C do 850°C: $$Rt=R_0(1+At+Bt^2)$$
Dla platyny o jakości zwykle stosowanej w przemysłowych czujnikach temperatury wartości stałych w powyższych równaniach są następujące:
$$A=3.9083·10^{-3}°C$$
$$B=-5.775·{10^{-7}}°C^{-2}$$
$$C=-4.183·{10^{-12}}°C^{-4}$$
Podaje się również współczynnik temperaturowy a, definiowany jako:
$$ a=(R_100-R_0)/(100·R_0)= 0.00385°C^-1$$ (do obliczeń $0.00385055°C^{-1}$)
R100 – rezystancja w 100°C, R0 – rezystancja w 0°C
Dla czujników niklowych w całym zakresie pracy (-60 do 250°C) zależność między temperaturą, a rezystancją oblicza się wg następującego równania:
$$Rt=R0 ( 1 + 0.5485·{10^{-2}}t + 0.665·{10^{-5}t^2} + 2.805·{10^{-11}t^4} – 2·{10^{-17}}t^6)$$
R0 – opór w temperaturze 0°C, Rt – opór w temperaturze t , t – temperatura w °C
W zakresie temperatur – 60 °C do 180 °C można pominąć składnik – $2·{10^{-17}}t^6$
Charakterystyki rezystorów termometrycznych (dane skrócone)
Rezystor: Pt100 PN-EN 60751; (Pt500=5·Pt100; Pt1000=10·Pt100)
T (°C) | R (Ω) | T (°C) | R (Ω) | T (°C) | R (Ω) | T (°C) | R (Ω) | T (°C) | R (Ω) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-100 | 60.26 | 10 | 103.90 | 120 | 146.07 | 230 | 186.84 | 340 | 226.21 |
-90 | 64.30 | 20 | 107.79 | 130 | 149.83 | 240 | 190.47 | 350 | 229.72 |
-80 | 68.33 | 30 | 111.67 | 140 | 153.58 | 250 | 194.10 | 360 | 233.21 |
-70 | 72.33 | 40 | 115.54 | 150 | 157.33 | 260 | 197.71 | 370 | 236.70 |
-60 | 76.33 | 50 | 119.40 | 160 | 161.05 | 270 | 201.31 | 380 | 240.18 |
-50 | 80.31 | 60 | 123.24 | 170 | 164.77 | 280 | 204.90 | 390 | 243.64 |
-40 | 84.27 | 70 | 127.08 | 180 | 168.48 | 290 | 208.48 | 400 | 247.09 |
-30 | 88.22 | 80 | 130.90 | 190 | 172.17 | 300 | 212.05 | 450 | 264.18 |
-20 | 92.16 | 90 | 134.71 | 200 | 175.86 | 310 | 215.61 | 500 | 280.98 |
-10 | 96.09 | 100 | 138.51 | 210 | 179.53 | 320 | 219.15 | 550 | 297.49 |
0 | 100 | 110 | 142.29 | 220 | 183.19 | 330 | 222.68 | 600 | 313.71 |
Dopuszczalne odchyłki rezystancji ∆Dr i temperatury ∆Dt
Klasa | Tolerancja |
---|---|
A | ±(0.15 + 0.002·|t|) |
B | ±(0.3 + 0.005·|t|) |
gdzie |t| oznacza moduł temperatury w stopniach Celsjusza (bez uwzględnienia znaku)
Rezystor Ni100 PN-83/M-53852 (Ni1000 = 10xNi100)
T(ºC) | R(Ω) | T(ºC) | R(Ω) | T(ºC) | R(Ω) | T(ºC) | R(Ω) | T(ºC) | R(Ω) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-60 | 69.46 | -10 | 94.54 | 40 | 123.07 | 90 | 154.89 | 140 | 190.90 |
-50 | 74.24 | 0 | 100.00 | 50 | 129.14 | 100 | 161.73 | 150 | 198.69 |
-40 | 79.12 | 10 | 105.60 | 60 | 135.34 | 110 | 168.73 | 160 | 206.68 |
-30 | 84.12 | 20 | 111.30 | 70 | 141.69 | 120 | 175.92 | 170 | 214.86 |
-20 | 89.25 | 30 | 117.12 | 80 | 148.21 | 130 | 183.31 | 180 | 223.10 |
Przewodowe czujniki temperatury rezystancyjne
Przewodowy czujnik temperatury rezystancyjny składa się z rezystora umieszczonego w rurce-osłonie ochronnej do którego przyłączony jest przewód
połączeniowy. Maksymalna temperatura pracy takiego czujnika ograniczona jest rodzajem izolacji przewodu połączeniowego. Czujniki wykonywane są z
przewodami w izolacjach:
Materiał | Tmax |
---|---|
PCV | +80°C |
silikon | +180°C |
PTFE(teflon) | +260°C |
włókno szklane | +400°C |
Izolacja zewnętrzna przewodu może być pokryta kwasoodpornym ekranem stalowym (plecionką) lub kwasoodpornym pancerzem stalowym (peszlem).
Najczęściej stosowanym w praktyce układem pomiarowym rezystancyjnych czujników przewodowych jest układ 2-przewodowy.
Przy dłuższych przewodach połączeniowych rezystancja przewodu może wynosić wiele omów i wytwarzać istotne przesunięcie wartości pomiarowej. W takich
przypadkach stosuje się układy 3-przewodowe, znacznie eliminujące błędy pomiarowe lub 4-przewodowe, całkowicie je eliminujące.
Kolory izolacji przewodów stosowanych w czujnikach rezystancyjnych: B biały, C czerwony
Głowicowe czujniki temperatury rezystancyjne
Głowicowy czujnik temperatury rezystancyjny składa się z rury ochronnej, wkładu pomiarowego i głowicy przyłączeniowej z kostką zaciskową wewnątrz
głowicy. Wkład pomiarowy może być elementem wymiennym lub niewymiennym czujnika. Czujniki dostępne są z głowicami przyłączeniowymi w kilku wykonaniach,
różniących się formą, materiałem i wymiarami. Dostępne są czujniki w wykonaniach 2, 3 lub 4-przewodowych.